Bộ ba đặc sản chỉ Quảng Bình mới có

Quảng Bình, những năm gần đây không còn là cái tên xa lạ đối với du khách thập phương nữa, người ta biết đến Quảng Bình như xứ sở của những hang động kỳ bí có một không hai, có bờ biển Nhật Lệ trải dài, là quê hương của Đại tướng Võ Nguyên Giáp và rất rất nhiều những nét đặc trưng riêng có nữa. Quảng Bình còn để lại ấn tượng khó phai trong lòng du khách nhờ những món ăn dân dã gắn liền với đời sống của người dân nơi đây.

Quảng Bình không thiếu những món ngon, nhưng ở đây chúng tôi chỉ đương cử ba món mà theo người dân bản xứ ở đây đánh giá là ngon nhất, nổi tiếng nhất và dễ gây nghiện nhất.

Cháo canh ram

Như phở Hà Nội, bún bò Huế, phở khô Gia Lai thì món cháo canh gắn bó thân thiết với con người Quảng Bình. Người ta có thể ăn cháo canh vào bữa sáng, bữa trưa và cả bữa chiều, thậm chí một ngày ăn 3 bữa đều bằng cháo canh mà không hề thấy chán, chỉ có thể là càng ăn càng ham thôi.

Món cháo này thường được nấu ăn trong gia đình lá nhiều, ít bán ở hàng quán và không thấy ở nhiều tỉnh thành và thường chỉ bán buổi sáng.

Nhìn qua thì giống bánh canh, nhưng thực chất món cháo canh này có sợi bánh được làm từ bột mì, được nhào mịn, cán mỏng và cắt sợi dày và to hơn so với sợi phở, nhưng lại nhỏ và ngắn khoảng một đốt ngón tay chứ không to dài như sợi bánh canh, mọi công đoạn đều được làm thủ công nên khi ăn sợi mì vừa có độ dẻo mà lại dai nữa.

Nước dùng cho món bánh canh có thể được ninh từ sườn heo, từ thịt cua nhưng theo tôi thì ngon nhất vẫn là cháo canh cá. Thường đó là cá lóc, được làm sạch, đem luộc chín, khi cá chín lấy ra gỡ thịt, lọc xương. Thịt cá được xào qua với hành tím phi thơm và nhiều ớt để có được màu đỏ đặc trưng và vị cay nồng đúng kiểu Quảng Bình. Nước luộc cá nấu sôi lên, thả bột mì vào, cho sôi lại một lần nữa thì bắc xuống và nêm nếm cho vừa ăn. Không nên để bột sôi quá lâu, sợi mì nở quá sẽ bị nát và mất đi độ dai. Cháo canh càng ngon khi bỏ càng nhiều hành và rau thơm vào.

Đặc biệt, món cháo canh được ăn với ram, nhìn khá giống với nem chả nhưng ram Quảng Bình có hương vị hoàn khác biệt, được rán lên vàng thơm, giòn rụm, nhân ram có thể là từ thịt heo bằm, hoa chuối hoặc mộc nhĩ, tùy theo sở thích.

Người ta có thể cắt ram và tô cháo để cùng ăn hoặc vừa ăn một miếng cháo, căn thêm một miếng ram giòn thì không còn gì bằng. Có thể nói đây là món ăn dễ khiến cho người ta nhớ nhất khi đến với Quảng Bình, hay những người Quảng Bình xa quê vẫn luôn một lòng thương nhớ về món ăn này.

Bánh xèo Quảng Hòa

Món này đúng là đặc sản Quảng Bình và dám chắc chỉ có ở Quảng Bình mà thôi. Không giống với những loại bánh xèo khác đều có nhân thì bánh xèo của xã Quảng Hòa, thị xã Ba Đồn (huyện Quảng Trạch cũ) chỉ giống như là một lớp vỏ bánh thôi.

Bánh xèo Quảng Hòa làm bằng gạo đỏ, bột được xay mịn pha nước và rắc rắc thêm với hẹ được cắt nhỏ. Khuôn làm bánh tròn, dẹt chỉ to hơn bát ăn ơn một chút, mỏng và dẹt, và đặc biệt khuôn làm bánh cũng được làm ra từ chính đôi tay rắn chắc của những người thợ rèn Quảng Hòa.

Nhiều khuôn bánh được đặt lên cùng lúc trên bếp than, khi khuôn nóng, quết qua dầu bằng tàu chuối rồi mới múc bột đổ vào, bánh tráng càng mỏng càng ngon. Còn những người nơi đây thì cho rằng bánh xèo càng mỏng và được nấu cháy hơn thì khi ăn càng ngon hơn. Bánh được tráng liên tục nhờ bàn tay thoăn thoắt của người phụ nữ Quảng Hòa. Hiện nay, khi về chợ Quảng Hòa, bạn có thể dễ dàng nghe thấy tiếng xèo xèo khi đổ bột vào khuôn, có lẽ đó chính là lý do mà món bánh đặc biệt này được gọi là bánh xèo.

Bánh xèo ăn ngon nhất khi ăn kèm với giá trụng trộn lá lốt và lạc rang giã nhỏ, kẹp với bánh tráng mè nướng giòn. Đó vẫn luôn là món ăn đáng mơ ước, vì vậy đừng dại mà không thử món ăn này khi đến với miền đất đầy nắng và gió này.

Khoai deo

Người Quảng Bình vẫn có câu hát vui như thế này: “Quảng Bình khoai, khoai, toàn khoai” là biến thể từ câu hát “Quảng Bình khoan khoan hò khoan” để thấy nơi đây khoai rất nhiều, nhưng chỉ có một món khoai nổi tiếng nhất, được người ta chọn làm quà quê khi đi thăm bà con họ hàng ở xa hay làm quà cho anh em bạn bè khi có dịp về với Quảng Bình. Đó là khoai deo.

Khoai deo chính là hiện thân của đất của trời Quảng Bình, những củ khoai được trồng trên đất thịt là ngon nhất để làm khoai deo. Khoai sau khi đem luộc chín, được cắt thành từng lát mỏng và phơi dưới cái nắng gay gắt của tiết trời Quảng Bình, khoai dẻo hay không cũng là nhờ vào cách chọn khoai và số lần phơi nắng của người làm.

Những miếng khoai deo trông không bắt mắt gì cho lắm, có màu nâu sẫm, thơm thơm mùi khoai, khi ăn phải ăn từ từ, mới cảm nhận được vị ngọt trong từng miếng khoai. Khoai deo tuy là món ăn nhà nghèo nhưng cách ăn thì lại ăn theo kiểu quý tộc, cứ phải một lần 1 ít mới được.

Món ăn này được người dân Quảng Bình ưu ái gọi là “sâm đất”. Khoai deo rất được lòng những cô cậu học sinh, vừa ngồi học mà cầm miếng khoai deo nhai cho vui miệng thì chỉ có ngây ngất thôi.