Ăn Tết với bánh dày của người Mông
Nếu như trong cái Tết truyền thống của người Kinh không thể thiếu cặp bánh chưng đặt lên ban thờ để cúng ông bà tổ tiên thì trong cái Tết của đồng bào người Mông ở Điện Biên thì không thể không có đĩa bánh dày trắng tinh được làm từ những hạt lúa mới.
Người Mông vùng cao đón Tết một cách nhẹ nhàng và thoải mái khi mùa màng đã xong, lúa đã vào bồ, ngô khoai đã chất đầy góc nhà. Các nam thanh nữ tú người Mông xúng xinh trong bộ trang phục truyền thống của mình đi du xuân hòa trong cảnh sắc, mùi hương của hoa ban, hoa mận trắng xóa, lộc biếc đầu cành.
Người Mông ăn Tết vui lắm, họ mổ gà, mổ vịt đón anh em, bạn bè bản xa đến thăm, vui cả tháng trời. Nhưng thịt gà, thịt heo nhiều thế nào cũng không bằng những chiếc bánh dày. Vừa là đặc sản vừa là món quà dâng lên trời đất, tổ tiên mong cho một năm mới ăn nên làm ra.
Những chiếc bánh trắng, tròn như thế để làm ra không dễ chút nào. Phải kỹ trong việc chọn nguyên liêu đến từng công đoạn làm bánh. Hoàn toàn từ thiên nhiên, đó là những điều có thể nói về nguyên liệu làm bánh. Đó là hạt nếp vùng cao thơm dẻo không pha tạp. Sau khi được đồ lên, cơm bốc khói nghi ngút, tỏa mùi thơm nức cả căn phà, chõ xôi được đổ vào cối gỗ giã nhuyễn, công việc này để dành cho các chàng trai khỏe mạnh còn chị em phụ nữ thì chẩn bị lá để gói bánh.
Lá để gói bánh là lá giong rừng thường có màu xanh đậm, được rửa sạch bằng nước suối đầu nguồn, đem về lau khô bằng khăn. Những cuộn xôi được giã mịn, vo tròn rồi xếp vào giữa lá giong, màu tráng nếp nổi bật trên nền xanh như đất trời, rất bắt mắt. Bánh dày có thể để được rất lâu. Người ta có thể thưởng thức bánh dày bằng cách nướng trên than hồng rồi chấm mật ong hay cắt thành miếng rán giòn lên vô cũng hấp dẫn, hương vị thì tuyệt vời.
Cơm càng giã nhuyễn bao nhiêu thì cho món bánh càng dẻo càng quyện lấy nhau bấy nhiêu như tình người nơi đây, có trải qua bao khó khăn vất vả mới thấm đượm cái tình, cái nghĩa. Với món bánh dày ngày, người Mông có thể ăn hết cả cái Tết mà không ngán. Bản sắc văn hóa dân tộc nằm ở chính những món ăn dân giã, bình dị, được làm nên từ chính những thành quả lao động của con người chứ đâu.
