Nhum Khánh Hòa
Nhắc tới ẩm thực Nha Trang, người ta thường nhớ tới món nhum Nha Trang, Khánh Hòa, nhắc tới món cháo nhum, gỏi nhum làm nhớ nhung biết bao thực khách sành ăn.
Nhum còn gọi là cầu gai, sống ở vùng biển cạn, nước trong, có nhiều rong rêu hoặc san hô hay đá ngầm. Nhum con giống trái chôm chôm, màu đen sẫm, khi trưởng thành có hình tròn dẹt như trái cam, đường kính khoảng 8-10 cm, dày 3-4 cm. Thân nhum phủ đầy gai nhọn dài từ 3-4 cm, khi di chuyển có thể phóng gai.
Nhum là thứ phải ăn ngay, không để lâu được. Nhìn những con nhum như trái chôm chôm tua tủa gai nhọn, thật dễ sợ, nhưng thiên nhiên thật kỳ lạ, trông vậy mà ăn thật ngon. Nhum bắt về, rửa sạch, dùng dao chặt đôi, cắt bỏ túi dạ dày, lấy thanh tre mỏng nạo thịt ra khỏi vỏ. Chỉ cần tách đôi quả cầu gai ấy, trước mắt sẽ là một thứ như gạch ghẹ, lầy nhầy mầu vàng, vắt múi chanh, thêm chút muối tiêu và vọc chiếc muỗng nhỏ múc ra, húp soạt… Một vị béo, chua mặn ngon đến chết người” tan thật nhanh trên lưỡi, người ăn vừa chỉ kịp cảm nhận vị béo, ngọt mà không tanh chút nào, cái vị ấy đã biến mất. Chỉ còn cách… cầm vội lấy một con khác. Có người bảo ăn nhum kiểu ấy như dân ghiền ăn măng cụt, không thể một trái mà thôi được…
Thịt nhum kết thành năm hoặc tám múi như múi cam, mầu trắng hồng, có thể kho để ăn cơm hoặc trộn vào trứng chưng cách thủy, tráng chả, nhưng thú nhất là ăn sống – thịt nhum tươi chấm với muối tiêu và chanh, kèm theo mấy cọng rau thơm, thêm vài hớp rượu đế là hết ý. Nếu không thích ăn sống thì cháo nhum cũng lại là một món tuyệt hảo. Tô cháo nhum như thâu tóm tất cả hương vị của biển khơi vào trong nó mà nếu ai đã một lần được thưởng thức thì không bao giờ quên được. Tuy nhiên, để có một nồi cháo nhum ngon thì dứt khoát nhum phải là loại vừa mới bắt từ dưới biển lên “vì có như thế người ăn mới cảm nhận hết hương vị của biển khơi”.